Τι είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα
- Άνθρωπος: Ένα μέλος του είδους Homo sapiens ένας άντρας, μια γυναίκα ή ένα παιδί.
- Δικαιώματα: Πράγματα τα οποία δικαιούσαι ή σου επιτρέπονται εγγυημένες ελευθερίες.
- Ανθρώπινα Δικαιώµατα:Τα δικαιώματα που έχεις επειδή είσαι άνθρωπος.
- Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελούν ηθικές αρχές που θέτουν συγκεκριμένα πρότυπα ανθρώπινης συμπεριφοράς και συνήθως προστατεύονται ως νομικά δικαιώματα κατά το διεθνές και εθνικό δίκαιο τα οποία κάθε άτομο δικαιούται από την στιγμή της γέννησής του.
- Τα ανθρώπινα δικαιώματα βασίζονται στην αρχή του σεβασμού του ατόμου.
- Η βασική θεώρησή τους είναι ότι κάθε άτομο είναι ένα ηθικό και λογικό ον που αξίζει να του φέρονται με αξιοπρέπεια. Αποκαλούνται ανθρώπινα δικαιώματα γιατί είναι οικουμενικά
- Ενώ κάποιες χώρες ή ειδικές ομάδες απολαμβάνουν συγκεκριμένα δικαιώματα που ισχύουν μόνο γι’ αυτούς, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι τα δικαιώματα που δικαιούνται όλοι χωρίς να έχει σημασία ποιοι είναι και πού ζούνε απλώς γιατί είναι ζωντανοί.
- Σε παλιότερες εποχές, δεν υπήρχαν ανθρώπινα δικαιώματα. Μετά ήρθε η ιδέα ότι οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν συγκεκριµένες ελευθερίες.
- Και αυτή η ιδέα, στον απόηχο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αποτυπώθηκε τελικά στο έγγραφο που ονομάζεται η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με τα τριάντα δικαιώματα τα οποία παρέχονται σε όλους τους ανθρώπους.
Ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
|
Ο Κύλινδρος του Κύρου (539 π.Χ.) Το 539 π.Χ., τα στρατεύματα του Κύρου του Μεγάλου, του πρώτου βασιλιά της αρχαίας Περσίας, κατέκτησαν την πόλη της Βαβυλώνας. Αλλά οι επόμενες ενέργειές του ήταν αυτές που σήμαναν μια μεγάλη πρόοδο για τον Άνθρωπο. Ελευθέρωσε τους σκλάβους, διακήρυξε ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τη θρησκεία τους και εδραίωσε φυλετική ισότητα. Αυτές και άλλες αποφάσεις καταγράφηκαν σε ένα κύλινδρο από ψημένο πηλό στην Ακκαδική γλώσσα με σφηνοειδή γραφή. |
H Εξάπλωση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Από τη Βαβυλώνα, η ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γρήγορα εξαπλώθηκε στην Ινδία, στην Ελλάδα και τελικά στη Ρώμη. Εκεί, προέκυψε η έννοια του «φυσικού νόμου», αφού παρατηρήθηκε το γεγονός ότι οι άνθρωποι τείνουν να ακολουθούν συγκεκριμένους άγραφους νόμους στη ζωή τους και το Ρωμαϊκό δίκαιο βασιζόταν σε ορθολογικές ιδέες που προέκυπταν από τη φύση των πραγμάτων.
Έγγραφα που αποδεικνύουν τα δικαιώματα του ατόμου, όπως η Μάγκνα Κάρτα (1215), Αναφορά Δικαίου (1628), το Σύνταγμα των ΗΠΑ (1787), η Γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1789)
και η Διακήρυξη Δικαιωμάτων, των ΗΠΑ (1791) είναι οι γραπτοί πρόγονοι πολλών από τα σημερινά έγγραφα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Από τη Βαβυλώνα, η ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γρήγορα εξαπλώθηκε στην Ινδία, στην Ελλάδα και τελικά στη Ρώμη. Εκεί, προέκυψε η έννοια του «φυσικού νόμου», αφού παρατηρήθηκε το γεγονός ότι οι άνθρωποι τείνουν να ακολουθούν συγκεκριμένους άγραφους νόμους στη ζωή τους και το Ρωμαϊκό δίκαιο βασιζόταν σε ορθολογικές ιδέες που προέκυπταν από τη φύση των πραγμάτων.
Έγγραφα που αποδεικνύουν τα δικαιώματα του ατόμου, όπως η Μάγκνα Κάρτα (1215), Αναφορά Δικαίου (1628), το Σύνταγμα των ΗΠΑ (1787), η Γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1789)
και η Διακήρυξη Δικαιωμάτων, των ΗΠΑ (1791) είναι οι γραπτοί πρόγονοι πολλών από τα σημερινά έγγραφα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
|
Μάγκνα Κάρτα (1215)
Το 1215 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιωάννης παραβίασε πολλούς από τους αρχαίους νόμους σύμφωνα με τους οποίους κυβερνιόταν η Αγγλία. Οι υπήκοοί του τον ανάγκασαν να υπογράψει τη Μάγκνα Κάρτα στην οποία απαριθμούνται αυτά που αργότερα θεωρήθηκαν ως ανθρώπινα δικαιώματα. Αποτέλεσε από τα πιο σημαντικά νομικά έγγραφα στην εξέλιξη της δημοκρατίας και ένα σημείο καμπής στην θεμελίωση της ελευθερίας. |
Αναφορά Δικαίου (1628)
Η Αναφορά του Δικαίου στάλθηκε το 1628 από το αγγλικό κοινοβούλιο στον Κάρολο Α’. Το κοινοβούλιο αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει την αντιδημοτική εξωτερική πολιτική του βασιλιά κι αυτή ήταν η αιτία που οδήγησε την κυβέρνησή του να αποσπάσει εξαναγκαστικά δάνεια και να εφοδιάσει τα στρατεύματα στα σπίτια των υπηκόων ως μέτρα οικονομίας. Όσοι αντιτίθονταν είτε τους φυλάκιζαν είτε τους συλάμβαναν. |
Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Το 1789 ο λαός της Γαλλίας επέφερε την κατάργηση της απόλυτης μοναρχίας και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την καθιέρωση της πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Έξι μόλις εβδομάδες μετά την κατάληψη της Βαστίλης και τρεις εβδομάδες μετά την κατάργηση της φεουδαρχίας, η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (Γαλλικά: Déclaration des droits de l’Homme et du citoyen) υιοθετήθηκε από την Εθνική Συνταγματική Συνέλευση ως το πρώτο βήμα για τη σύνταξη του συντάγματος της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Το 1789 ο λαός της Γαλλίας επέφερε την κατάργηση της απόλυτης μοναρχίας και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την καθιέρωση της πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Έξι μόλις εβδομάδες μετά την κατάληψη της Βαστίλης και τρεις εβδομάδες μετά την κατάργηση της φεουδαρχίας, η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (Γαλλικά: Déclaration des droits de l’Homme et du citoyen) υιοθετήθηκε από την Εθνική Συνταγματική Συνέλευση ως το πρώτο βήμα για τη σύνταξη του συντάγματος της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Η Πρώτη Συνθήκη της Γενεύης (1864)
Το 1864, δεκαέξι Ευρωπαϊκές χώρες παρέστησαν σε μια συνέλευση στη Γενεύη, κατόπιν προσκλήσεως του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Συμβουλίου με πρωτοβουλία της Επιτροπής της Γενεύης. Η διπλωματική διάσκεψη έγινε με σκοπό την υιοθέτηση συνθήκης για τη μεταχείριση των τραυματιών πολέμου.
Οι κύριες αρχές που διατυπώθηκαν σ’ αυτή τη Συνθήκη και διατηρήθηκαν από τις επόμενες Συνθήκες της Γενεύης προβλέπουν την υποχρέωση εκτεταμένης περίθαλψης στο ασθενές και τραυματισμένο στρατιωτικό προσωπικό με σεβασμό και χωρίς διακρίσεις, καθώς και την υιοθέτηση χαρακτηριστικής ένδειξης στις στολές του ιατρικού προσωπικού μεταφοράς και τον εξοπλισμό με το σήμα ενός κόκκινου σταυρού σε λευκό φόντο.
Το 1864, δεκαέξι Ευρωπαϊκές χώρες παρέστησαν σε μια συνέλευση στη Γενεύη, κατόπιν προσκλήσεως του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Συμβουλίου με πρωτοβουλία της Επιτροπής της Γενεύης. Η διπλωματική διάσκεψη έγινε με σκοπό την υιοθέτηση συνθήκης για τη μεταχείριση των τραυματιών πολέμου.
Οι κύριες αρχές που διατυπώθηκαν σ’ αυτή τη Συνθήκη και διατηρήθηκαν από τις επόμενες Συνθήκες της Γενεύης προβλέπουν την υποχρέωση εκτεταμένης περίθαλψης στο ασθενές και τραυματισμένο στρατιωτικό προσωπικό με σεβασμό και χωρίς διακρίσεις, καθώς και την υιοθέτηση χαρακτηριστικής ένδειξης στις στολές του ιατρικού προσωπικού μεταφοράς και τον εξοπλισμό με το σήμα ενός κόκκινου σταυρού σε λευκό φόντο.
Ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (1945)
Πενήντα χώρες συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο το 1945 και συγκρότησαν τα Ηνωμένα Έθνη για την προστασία και την προώθηση της ειρήνης.
Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος διήρκεσε από το 1939 έως το 1945 και στο τέλος του οι πόλεις σε όλη την Ευρώπη και την Ασία κείτονταν ερειπωμένες. Εκατομμύρια άνθρωποι ήταν νεκροί, εκατομμύρια ήταν άστεγοι ή λιμοκτονούσαν. Οι Ρωσικές δυνάμεις περικύκλωναν τα τελευταία εναπομείναντα ίχνη Γερμανικής αντίστασης στη βομβαρδισμένη πρωτεύουσα της Γερμανίας, το Βερολίνο. Στον Ειρηνικό, οι Πεζοναύτες των ΗΠΑ μάχονταν ακόμη τις δυνάμεις των Ιαπώνων σε νησιά όπως η Οκινάβα.
Τον Απρίλιο του 1945, εκπρόσωποι χωρών συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο γεμάτοι αισιοδοξία και ελπίδα. Σκοπός της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών, ως ένας Διεθνής Οργανισμός, ήταν να σχεδιάσει ένα διεθνές σώμα για την προώθηση της ειρήνης και την αποτροπή των μελλοντικών πολέμων. Τα ιδανικά του οργανισμού διατυπώθηκαν στο προοίμιο του προτεινόμενου χάρτη τους: «Εμείς, οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών, είμαστε αποφασισμένοι να σώσουμε τις μελλοντικές γενιές από τη μάστιγα του πολέμου, η οποία δυο φορές στο διάστημα της ζωής μας επέφερε ανείπωτη θλίψη στο ανθρώπινο γένος».
Ο Χάρτης του νέου Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου 1945, μια ημερομηνία που γιορτάζεται έκτοτε κάθε χρόνο ως η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών.
Πενήντα χώρες συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο το 1945 και συγκρότησαν τα Ηνωμένα Έθνη για την προστασία και την προώθηση της ειρήνης.
Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος διήρκεσε από το 1939 έως το 1945 και στο τέλος του οι πόλεις σε όλη την Ευρώπη και την Ασία κείτονταν ερειπωμένες. Εκατομμύρια άνθρωποι ήταν νεκροί, εκατομμύρια ήταν άστεγοι ή λιμοκτονούσαν. Οι Ρωσικές δυνάμεις περικύκλωναν τα τελευταία εναπομείναντα ίχνη Γερμανικής αντίστασης στη βομβαρδισμένη πρωτεύουσα της Γερμανίας, το Βερολίνο. Στον Ειρηνικό, οι Πεζοναύτες των ΗΠΑ μάχονταν ακόμη τις δυνάμεις των Ιαπώνων σε νησιά όπως η Οκινάβα.
Τον Απρίλιο του 1945, εκπρόσωποι χωρών συναντήθηκαν στο Σαν Φρανσίσκο γεμάτοι αισιοδοξία και ελπίδα. Σκοπός της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών, ως ένας Διεθνής Οργανισμός, ήταν να σχεδιάσει ένα διεθνές σώμα για την προώθηση της ειρήνης και την αποτροπή των μελλοντικών πολέμων. Τα ιδανικά του οργανισμού διατυπώθηκαν στο προοίμιο του προτεινόμενου χάρτη τους: «Εμείς, οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών, είμαστε αποφασισμένοι να σώσουμε τις μελλοντικές γενιές από τη μάστιγα του πολέμου, η οποία δυο φορές στο διάστημα της ζωής μας επέφερε ανείπωτη θλίψη στο ανθρώπινο γένος».
Ο Χάρτης του νέου Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου 1945, μια ημερομηνία που γιορτάζεται έκτοτε κάθε χρόνο ως η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών.
Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1948)
Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει εμπνεύσει μια σειρά από άλλους Νόμους και Συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μέχρι το 1948, η νέα Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών είχε τραβήξει την προσοχή του κόσμου ολόκληρου. Υπό τη δυναμική προεδρία της Ελέανορ Ρούζβελτ, χήρας του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Φρανκλίνου Ρούζβελτ, υπερμάχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιπροσώπου των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, η Επιτροπή ξεκίνησε την προπαρασκευή του εγγράφου που θα γινόταν η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η έμπνευσή του αποδόθηκε στην Ελέανορ Ρούζβελτ η οποία την αποκάλεσε Μάγκνα Κάρτα για όλη την ανθρωπότητα. Υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948.
Στο προοίμιό της, και στο Άρθρο 1, η Διακήρυξη δηλώνει κατηγορηματικά τα εγγενή δικαιώματα όλων των ανθρωπίνων όντων: «Η παραβίαση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή επιδίωξη του ανθρώπου...Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν γεννηθεί ελεύθερα και ίσα στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα».
Τα Κράτη Μέλη του ΟΗΕ υποσχέθηκαν να συνεργαστούν για την προώθηση των τριάντα Άρθρων για τα ανθρώπινα δικαιώματα που, για πρώτη φορά στην ιστορία, συγκεντρώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν σε ένα και μόνο έγγραφο. Έτσι, πολλά από αυτά τα δικαιώματα, με διάφορες μορφές, αποτελούν σήμερα συνταγματικούς νόμους των δημοκρατικών χωρών.
Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει εμπνεύσει μια σειρά από άλλους Νόμους και Συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μέχρι το 1948, η νέα Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών είχε τραβήξει την προσοχή του κόσμου ολόκληρου. Υπό τη δυναμική προεδρία της Ελέανορ Ρούζβελτ, χήρας του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Φρανκλίνου Ρούζβελτ, υπερμάχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιπροσώπου των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, η Επιτροπή ξεκίνησε την προπαρασκευή του εγγράφου που θα γινόταν η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η έμπνευσή του αποδόθηκε στην Ελέανορ Ρούζβελτ η οποία την αποκάλεσε Μάγκνα Κάρτα για όλη την ανθρωπότητα. Υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948.
Στο προοίμιό της, και στο Άρθρο 1, η Διακήρυξη δηλώνει κατηγορηματικά τα εγγενή δικαιώματα όλων των ανθρωπίνων όντων: «Η παραβίαση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή επιδίωξη του ανθρώπου...Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν γεννηθεί ελεύθερα και ίσα στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα».
Τα Κράτη Μέλη του ΟΗΕ υποσχέθηκαν να συνεργαστούν για την προώθηση των τριάντα Άρθρων για τα ανθρώπινα δικαιώματα που, για πρώτη φορά στην ιστορία, συγκεντρώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν σε ένα και μόνο έγγραφο. Έτσι, πολλά από αυτά τα δικαιώματα, με διάφορες μορφές, αποτελούν σήμερα συνταγματικούς νόμους των δημοκρατικών χωρών.
Ενα εκπαιδευτικό φίλμ που παρουσιάζει με συντομία τους σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πηγή: http://gr.youthforhumanrights.org
Φύλλο εργασίας
Πηγή: http://gr.humanrights.com/what-are-human-rights/brief-history/
Εργάστηκαν οι μαθητές: Χριστίνα Κ. και Θάνος Κ.
